การหย่าร้างโดยไม่ได้รับความยินยอมคือการหย่าร้างโดยคู่สมรสฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งไม่ยินยอมให้มีการหย่า ทำให้ไม่สามารถดำเนินการหย่าได้ คู่สมรสที่ประสงค์จะหย่าจึงต้องใช้สิทธิทางศาล คือฟ้องคดีให้ศาลมีคำพิพากษาให้หย่าขาดจากการเป็นสามีภริยาซึ่งมีขั้นตอนซับซ้อนและ ต้องการผู้ที่มีความเชี่ยวชาญเฉพาะด้าน วิธีการให้ความช่วยเหลือและคำแนะนำ เช่น ทนายความ ที่ปรึกษากฎหมาย ทนายความในศาลเยาวชนและครอบครัว เป็นต้น ค่าฤชาธรรมเนียมกรณีแบ่งสินสมรสและเรียกค่าเลี้ยงชีพ ค่าส่งเอกสารและหมายเรียก เป็นต้น อีกทั้งการใช้สิทธิฟ้องหย่าไม่ใช่ว่าคู่สมรสที่ต้องการหย่าจะฟ้องคดีได้เลย . เพราะต้องมีเหตุผลใด ๆ ที่กฎหมายกำหนดหรือที่เรียกว่าเหตุแห่งการหย่าร้าง

กฎหมายไทยกำหนดเหตุหย่าไว้ตามมาตรา 1516 แห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ รวม 10 เหตุ ดังนี้

1. สามีหรือภริยาดูแลหรือให้เกียรติผู้อื่นในฐานะภรรยาหรือสามี การผิดประเวณีหรือการร่วมประเวณีหรือการร่วมประเวณีกับผู้อื่นเป็นประจำ
2. สามีหรือภริยาประพฤติชั่ว ไม่ว่าการประพฤติผิดนั้นจะเป็นความผิดทางอาญาหรือไม่ก็ตาม หากเป็นเหตุให้อีกฝ่ายหนึ่ง:
   (a) ต้องทนทุกข์ทรมานกับความอัปยศอดสูอย่างร้ายแรง
   (b) ทนรับการดูหมิ่นในการเป็นสามีหรือภริยาของฝ่ายที่ละเมิดต่อไป หรือ
   (ค) ได้รับความเสียหายหรือเดือดร้อนเกินควร เมื่อนำภาพมาพิจารณาสถานะและการอยู่ร่วมกันฉันสามีภริยา
3. สามีหรือภริยาทำร้ายหรือทรมานร่างกายหรือจิตใจ หมิ่นประมาท ดูหมิ่นอีกฝ่ายหนึ่งหรือบุพการีของอีกฝ่ายหนึ่ง อีกฝ่ายหนึ่งฟ้องหย่าได้
4. สามีหรือภริยาจงใจละทิ้งอีกฝ่ายหนึ่งเกินหนึ่งปี
   (4/1) สามีหรือภริยาเคยต้องคำพิพากษาถึงที่สุดให้จำคุกและเคยได้รับโทษจำคุกเกินหนึ่งปีในความผิดที่อีกฝ่ายหนึ่งมิได้มีส่วนรู้เห็น การกระทำความผิดหรือยินยอมหรือรู้เห็นเป็นใจในการกระทำความผิดนั้นและเป็นสามีภรรยากันต่อไปจะทำให้อีกฝ่ายเสียหายหรือเดือดร้อนเกินควร
   (4/2) สามีภรรยาสมัครใจแยกกันอยู่เพราะอยู่กินกันฉันสามีภริยาไม่ได้ โดยทั่วไป. มีความสุขมากกว่าสามปีหรือแยกทางกันตามคำสั่งศาลนานกว่าสามปี
5. สามีหรือภริยาถูกศาลสั่งให้สาบสูญ หรือจากภูมิลำเนาหรือถิ่นที่อยู่เกินสามปีโดยไม่มีใครทราบแน่ชัดว่าตนเป็นคนเลวหรือเลวเพียงใด
6. สามีหรือภริยาไม่ให้ความช่วยเหลือและดูแลซึ่งกันและกันตามสมควร หรือกระทำการอันร้ายแรงต่อความสัมพันธ์ฉันสามีภริยา ให้คำนึงถึงสถานภาพและการอยู่ร่วมกันฉันสามีภริยาด้วย อีกฝ่ายหนึ่งฟ้องหย่าได้
7. สามีหรือภริยาวิกลจริตเกินสามปี และความวิกลจริตรักษาไม่หาย วิกลจริตจนไม่อาจทนอยู่กินฉันสามีภริยากันได้อีกต่อไปอีกฝ่ายหนึ่งฟ้องหย่าได้
8. สามีหรือภริยาฝ่าฝืนทัณฑ์บนที่ได้ทำเป็นหนังสือว่าด้วยการประพฤติ อีกฝ่ายหนึ่งฟ้องหย่าได้
9. สามีหรือภริยามีโรคติดต่อร้ายแรงซึ่งอาจเป็นภัยต่ออีกฝ่ายหนึ่ง และเป็นโรคเรื้อรังโดยธรรมชาติและไม่สามารถรักษาให้หายได้
10. สามีหรือภริยามีสภาพร่างกายที่ขัดขวางไม่ให้สามีหรือภริยามีเพศสัมพันธ์ตลอดไป

เมื่อมีการฟ้องหย่าแล้ว คู่สมรสที่ฟ้องคดียังสามารถเรียกร้องสิทธิได้ตามที่กฎหมายกำหนด เช่น ค่าเลี้ยงดูทั้งตนเองและบุตร ค่าเลี้ยงชีพ หากเหตุหย่าเกิดจากความผิดของคู่สมรสอีกฝ่ายหนึ่ง ค่าทดแทน ในกรณีที่เหตุหย่าเกิดจากชู้ของอีกฝ่ายหนึ่ง การแบ่งสินสมรส รวมทั้งการกำหนดอำนาจปกครองบุตรด้วย